4095 Viewed4206 Downloaded
Emergency Contraception
Acil Kontrasepsiyon
Meltem DEMİRGÖZa, Nejla CANBULATb
aKadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği ABD, bÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği ABD, İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu, İSTANBUL
Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst. 2007;17(5):376-84
Article Language: TR
Copyright Ⓒ 2024 by Türkiye Klinikleri. This is an open access article under the CC BY-NC-ND license (
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)
ÖZET
Postkoital kontrasepsiyon yada "ertesi sabah hapı" olarak da bilinen acil kontrasepsiyon, korunmasız bir cinsel ilişkiden sonra, sürdürülmesi kesinlikle istenmeyen olası bir gebeliğin implantasyondan önce önlenmesidir. İlk kez 1960'larda acil kontrasepsiyon amacıyla yüksek doz östrojen kullanılmıştır. Yüksek doz kombine östrojen-progesteron standardı 1970'lerde oluşturulmuştur. Kanadalı jinekolog Albert Yüzpe ve onun çalışma arkadaşları 1974 yılında bu kombine rejimler üzerine çalışmalara başlamışlardır. Son yıllarda, levonorgestrel ve mifepristone rejimleri, Yuzpe rejimine göre daha etkili ve daha kolay tolere edilebilir olması nedeniyle, üzerinde yoğun olarak çalışılmaktadır. Acil Kontrasepsiyon için; kombine oral kontraseptifler, yalnız progestin hapları (levonorgestrel), antiprogestinler, yüksek doz östrojenler, menstrüel regulasyon, rahim içi araç, danazol kullanılmaktadır. Acil kontrasepsiyon; korunmasız cinsel ilişki, kontraseptif kullanımında oluşan kullanım hataları yada kazalar, yakın bir zamanda olası teratojenlere maruz kalındığında, tecavüz durumlarında uygulanabilmektedir. Kullanım sınırlamaları ise; ürünle ilgili yetersizlikler, yöntemi kullananlarla ilgili sorunlar ve hizmet sunumu ile ilgili yetersizlikler olarak sıralanabilir. Acil kontraseptif ilaçların düşük yan etkileri, yüksek doz için potansiyel oluşturmaması, önemsiz ilaç etkileşimleri, tıbbi taramaya ve gözleme gerek olmaması ve teratojenik olmaması nedeniyle reçetesiz kullanılabilirler. Acil kontrasepsiyon hizmet sağlayıcılarının birçoğu, düzenli kontrasepsiyon için sınıflandırılan çeşitli KOK haplarının acil kontrasepsiyon için kullanılabileceğinden habersizdir. Acil kontrasepsiyon talep eden kadınlar her yaş ve gruptan olabilir. Özellikle risk altında olan ergenler, herhangi bir kontrasepsiyon kullanmayan kişiler ve bariyer yöntemi kullananların acil kontrasepsiyondan haberdar edilmesi yararlıdır.
ABSTRACT
Emergency contraception known as post-coital contraception or "morning after pill" is prevented before from implantation that continuous of probable a pregnancy which she certainly is unwilling after unprotection a sexual relationship. In 1960's, high dose oestrogen has been used by aiming emergency contraception. The standard of high dose oestrogen-progesterone has been made up in 1970's. Canadian gynecologist Albert Yuzpe and colleagues have undertook studies on the combined regimes in 1974. Recently, levanor gestrel regime and mifepristone regime have been studied because it might tolerate more effective and more easier than Yüzpe's regime. Combined oral contraceptives, unique progestin pills (levonor gestrel), antiprogestins, high dose oestrogens, menstrual regulation, tool in uterus, danazole have been used for emergency contraception. The emergency contraception might have been applied of which conditions unprotected sexual relationship, occurring of mistakes or accidents in the of use contraception, exposing to terathogens in a soon time and in the cases of rape. Limitations of its use can be ranked as an inadequacy of product, consumer's problems and inadequacy of health services. The emergency contraception's drugs can be used without prescription because its lower side effects, it doesn't make up potential for high dose, medical screening and observation don't need for its use and it is not terathojenic. Most of emergency contraception's service providings are unaware of being used that in different COC pills which are classified for tidy contraception. Women who demand for emergency contraception can be from each age and every group. For these using barrier system, not using any contraception and for adolesences who are under risk, it is essential to inform them about emergency contraception.