ÖZET
Preeklampsi, maternal ve fetal mortalite ve morbiditeye neden olan gebeliğin en önemli komplikasyonlarından biridir. Preeklampsi patofizyolojisinin anlaşılması için yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Son zamanlarda preeklampsinin etiyolojisinde anjiyogenik ve anti-anjiyogenik faktörlerin oldukça önem kazandığı gözlenmektedir. İskemik plasenta, dolaşımdaki anjiyogenik/anti-anjiyogenik faktör düzeylerindeki dengenin bozulmasına neden olur, böylece anti-anjiyogenik bir durum ortaya çıkar. Bu durumun maternal vasküler yapıda endotelyal hücre disfonksiyonuna neden olduğu düşünülmektedir. Birçok çalışma plasental hipoksi ve zayıf plasental perfüzyonun, anjiyogenik ve anti-anjiyogenik faktörler arasındaki bu dengesizliği başlatabileceğini göstermektedir. Plasental büyüme faktörü (PIGF) ve vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) kuvvetli anjiyogenik faktörlerdir ve endotel hücre proliferasyonu ve migrasyonu üzerinde uyarıcı etkiye sahiptirler. Soluble fms-like tyrosine kinase-1 (sFlt-1) [veya soluble VEGF reseptör tip-1 (sVEGFR-1) olarak da bilinir] ve soluble Endoglin (sEng) ise anti-anjiyogenik faktörlerdir ve hipoksik plasenta tarafından artmış miktarda sFlt-1 ve sEng'in sentezlendiği ve salgılandığı düşünülmektedir. Çalışmalarda karşıt sonuçlar olsa da genel olarak preeklampside anjiyogenik faktörler olan PIGF ve VEGF düzeyinin azaldığı, anti-anjiyogenik faktörler olan sFlt-1 ve sEng düzeylerinin arttığı rapor edilmektedir. PIGF, VEGF ve sFlt-1 ile ilgili sonuçlar çelişkili iken, sEng ile ilgili sonuçlar tüm çalışmalarda artmış bulunmaktadır. Preeklampsi belirteci olarak anjiyogenik ve anti-anjiyogenik faktörlerle ilgili çalışmalar umut vadetmektedir. Günümüzde PIGF değerleri, gebeliğe özgü preeklampsi risk hesaplanmasında kullanılmaktadır ve PIGF kitleri artık preeklampsi belirteci olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu derlemenin amacı, preeklampsi etiyolojisinde anjiyogenik ve anti-anjiyogenik faktörlerin önemi konusunda güncel durumu sunmaktır.

ABSTRACT
Pre-eclampsia continues to be the most important complication of pregnancy that causes maternal and fetal mortality and morbidity. Intensive research is being done to understand the pathophysiology of pre-eclampsia. Recently angiogenic and anti-angiogenic factors in the etiology of preeclampsia gained considerable importance. Ischemic placenta, causes a deterioration in the balance of circulating angiogenic / anti-angiogenic factors so an anti-angiogenic state occurs. This is thought to be a cause of dysfunction in the maternal vascular endothelial cell structure. Many studies show that placental hypoxia and poor placental perfusion may initiate this imbalance between angiogenic factors and anti-angiogenic factors. Placental growth factor (PIGF) and vascular endothelial growth factor (VEGF) are strong angiogenic factors and they have a stimulatory effect on endothelial cell proliferation and migration. Soluble fms-like tyrosine kinase-1 (sFlt-1) [or is also known as soluble VEGF receptor type-1 (sVEGFR-1)] and soluble endoglin (sEng) are anti-angiogenic factors and increased amount of sFlt-1 and sEng are thought to be synthesized and secreted by hypoxic placenta. Although there are conflicting results, generally in studies, angiogenic factors in preeclampsia including PIGF and VEGF levels are found reduced, anti-angiogenic factors including sFlt-1 and sEng levels are reported to increase. The results with PIGF, VEGF and sFlt-1 are conflicting, while results related to sEng has been found to be increased in all studies. Studies on angiogenic and anti-angiogenic factors as a marker for preeclampsia are promising. Today, PIGF value is used in the calculation of pregnancy-specific risk of preeclampsia and PIGF kits are now being used as a marker for preeclampsia. The purpose of this review is to present the current status of the importance of the angiogenic and anti-angiogenic factors in the etiology of pre-eclampsia.