ABSTRACT
Objective: The aim of this study was to determine the attitude, behaviour and knowledge regarding menarche and menstruation in the adolescent girls and to investigate whether education affects the primary response to menarche. Material and Methods: This cross-sectional study was carried out between the 1st March and 31st March, 2005 in five districts (Kocasinan, Melikgazi, Hacılar, Talas, İncesu) of Kayseri province. 85 high schools in Kayseri were stratified as good, middle and poor income levels according to the socioeconomic levels of the families of the children and with simple random sampling technique, 15 high schools with good (5), middle (5) and poor income (5) were included in the sample. The number of students in each school was calculated to figure out the sample number from each school. After verbal consent, a questionnaire was applied, face to face, to 1783 first grade highschool girls. Consent from the Ethical Committee was taken. Results: 96% of the girls had menstruated at the time of the interview. The mean menarche age was 13.2 ± 0.9. 82% of the girls had received information about menarche before it started. Families, friends/peers and teachers were the major information sources. 76% of the girls described menarche as a positive change such as "preparation to be a mother", 21% as "a transition to adolescence", whereas 62% described it as a negative change such as "discharging dirty blood". The girls who reported positive menarcheal experiences would tend to show positive current menstrual attitudes/behaviors and the opposite was true for the girls who reported negative menarcheal experiences. 98% of the girls used sanitary pads during menstruation. Mean daily pad-use was 3.0 (± 1.4) 90 % of the girls took a bath during menses but on the other hand all of them had a bath at the end of menses. The habit of washing hands before and after toilet was 54.2%. Dysmenorrhea was the most commonly (78.4%) reported symptom and the rate of medication use without physician prescription for pain management was 35.5%. Of the study groups, 89.1% would like to have information about menarche from healthcare personel just before it started. Conclusion: The majority of the adolescent girls had received information about menarche before it started. Families, friends/peers and teachers were the major information sources. The informed girls' primary response towards menarche was positive while that of the uninformed ones' were more negative. However, the rate of negative responders towards menarche was at a very serious level although they received information about it beforehand. Healthy behaviours related to menstrual hygiene were sufficient but the habit of washing hands before and after toilet was not enough. Self-medication over the counter for pain management was a serious problem. The fact that the students did not want to receive any other information from their prior sources was an interesting finding. Many of the study groups would like to have information about menarche from healthcare personel just before it started. This shows the need of a rational education strategy that can abolish all the prejudice and wrong speculations, transferred throughout generations, and adolescents, in reality are eager to accept this.

ÖZET
Amaç: Çalışma amacı adölesan, kızların menarş ve menstürasyon konusundaki bilgi, tutum ve davranış larını belirlemek ve bilgilendirme sürecinin menarşa karşı gösterilen ilk tepkiye etkisini tanımlamaktır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel nitelikli bu çalışma 1-31 Mart 2005 tarihleri arasında Kayseri İl merkezine bağlı beş ilçede (Kocasinan, Melikgazi, Hacılar, Talas, İncesu) yapılmıştır. Kayseri merkezindeki 85 lise ailelerin sosyoekonomik düzeyine gore; iyi (5), orta (5) ve düşük (5) olarak tabakalandırılmış random yöntemi ile 15 okul örnekleme dahil edilmiştir. Her bir okuldan örnekleme alınacak öğrenci sayısını bulmak için okullar öğrenci sayılarına göre ağırlıklandırılmıştır. 1783 lise birinci sınıf kız öğrenciye yüz yüze anket uygulanmıştır. Bulgular: Araştırma anında kızların %96'sı adet görüyordu. Menarş yaşı ortalaması 13.2±0.9 yıl idi. Kızların %82'si adet görmeden önce ilk adet hakkında bilgi almışlardı. Aileler, arkadaş/akran çevresi ve öğretmenler en önemli bilgi kaynakları idi. Kızların %76'sı menarşı "anne olmaya hazırlık", % 21'i "genç kızlığa geçiş" gibi pozitif, % 62'si ise "kirli kanın akıtılması" gibi negatif bir değişiklik olarak tanımlamışlardır. Pozitif menarş deneyimi olanlar araştırma anında pozitif menstürel tutum ve davranışa sahip iken, negatif deneyimi olanlar ise tam tersi eğilimde olduklarını bildirmişlerdir. Kızların % 98'i menstürasyon sırasında hijyenik ped kullanmaktadır. Günlük ped kullanımı ortalama 3.0 (±1.4)'dır. Kızların %90'ı menstürasyon sırasında, tamamı menstürasyon bitiminde banyo yapmaktadırlar. Tuvaletten önce ve sonra el yıkama alışkanlığı %54.2'dir. Ağrılı adet görme en sık bildirilen şikayet (%78.4) olup, ağrı yönetimi için reçetesiz ilaç kullanımı %35.5'tir. Araştırma grubunun çoğunluğu (%89.1) menarş konusundaki bilgilendirmenin menarştan hemen önce ve sağlık personeli tarafından yapılmasını istemektedirler. Sonuç: Kız öğrencilerin büyük çogunluğu menarş hakkında daha önce bilgi edinmişlerdir. Bilgi alanların menarşa karşı ilk tepkileri olumlu iken, almayanların tepkileri daha olumsuzdur. Bununla birlikte, önceden bilgi almasına rağmen olumsuz tepki gösterenlerin oranı da önemli boyuttadır. Menstürel hijyenle ilgili davranışlar yeterli olup, tuvaletten önce ve sona el yıkama alışkanlığı yetersizdir. Ağrı yönetiminde hekim istemi olmaksızın ağrı kesici ilaç kullanımı önemli bir problemdir. Öğrencilerin daha önce bilgi aldıkları bazı kaynakları tekrar bilgi almak istedikleri kaynaklar arasında göstermemeleri dikkat çekicidir. Çalışma grubunun büyük çoğunluğu menarş hakkındaki bilgilendirmeyi adet görmeden hemen önce ve sağlık personelinden almak istemektedirler.