ÖZET
Amaç: Cerrahi menopozdaki olgularda kısa süreli östrojen replasman tedavisinin lipoprotein (a) [Lp (a)] düzeyleri üzerine etkisini araştırmak. Çalışmanın Yapıldığı Yer: SSK Ankara Doğumevi ve Kadın Hastalıkları Eğitim Hastanesi. Materyal ve Metod: Daha önceden hormon replasman tedavisi almamış ve çalışmaya katılmadan en az iki ay önce Tip I histerektomi ve bilateral ooferektomi geçirmiş 56 olgu çalışma kapsamına alındı. Olgular kısıtlı karmaşık yaklaşım yöntemi ile randomize edildi. Yirmi sekiz olgu kontrol grubunu oluşturdu ve 28 olguya altı ay süreyle siklik transdermal östrojen tedavisi (0.05 mg/gün) (Estraderm TTS® 50) verildi. Çalışma başlangıcında ve altı ay sonra Lp(a) düzeyleri her iki grup hastada ölçüldü. Elde edilen bilgilerin istatistiki analizinde Mann-Whitney U testi ve Wilcoxon eşleştirilmiş iki örnek testi kullanıldı. Bulgular: Kontrol grubuyla karşılaştırıldığında tedavi grubunda yer alan olguların daha genç oldukları belirlendi (52.3±6.8e karşın 46.4±3.8, p=0.017). Kontrol grubundaki olgularda menopoz süresinin belirgin olarak daha uzun olduğu bulundu (72.4 aya karşın 18.9 ay, p=0.05). Kontrol grubundaki olgularda başlangıçtaki ortalama Lp(a) düzeyi 15.5±10.6 mg/dl. iken bu değerin altı ay sonunda 18.2±12.8 mg/dlye yükseldiği saptandı. Lp(a) düzeyindeki bu artışın istatistiki olarak anlamlı olmadığı anlaşıldı (p=0.07). Tedavi grubundaki olgularda başlangıç ortalama Lp (a) düzeyi 25.4±21.2 mg/dl olarak bulunurken bu değerin altı aylık tedavi sonunda 12.5±8.3 mg/dl.ye düştüğü belirlendi. Tedavi grubundaki olgularda Lp(a) düzeyinde meydana gelen bu azalmanın istatiski olarak anlamlı olduğu saptandı (p=0.001). Sonuç: Cerrahi menopozdaki olgularda kısa süreli östrojen replasman tedavisi Lp(a) düzeylerinde %50 oranında azalmaya yol açmaktadır.

ABSTRACT
Objective: To determine the effect of short term estrogen replacement therapy on lipoprotein (a) [Lp(a)] levels in women who have surgically induced menopause. Institution: SSK Maternity and Womens Health Teaching Hospital, Ankara. Material and Methods: Fifty-six women who had have simple hysterectomy and bilateral oophorectomy at least two months prior to recruitment and who had received no previous hormonal therapy were included in the study. Women were randomized according to restricted shuffled approach. Twenty-eight subjects served as the control group whereas twenty-eight women were included in the therapy group. Serum samples were collected for measurement of Lp(a) before and after six months of treatment with cyclic transdermal estrogen (0.05 mg/day) (Estraderm TTS® 50). The statistical analysis of the data was performed by using Mann-Whitney U test and Wilcoxon Matched-Pairs Signed -Ranks tests, where appropriate. Results: The women included in the therapy group were significantly younger than the women in the control group(46.4±3.8 years versus 52.3±6.8 years, p=0.017). while the duration of menopause was found to be significantly longer in the control group (72.4 moths versus 18.9 moths, p=0.05). The mean level of Lp(a) at baseline for the control group was found to be 15.56±10.6 mg/dl. whereas it was found to be 18.23±12.8 mg/dl. at the end of six months. This elevation was not statistically significant (p=0.07). In the therapy group, the mean level of Lp(a) was found to be 25.43±21.2 mg/dl. at baseline while it was found to be decreased to 12.5±8.39 mg/dl. at the end of six months of estrogen replacement therapy. The reduction in Lp(a) levels in the therapy group was statistically significant (p=0.001). Conclusion: Treatment with unopposed estrogen in women who have surgically induced menopause is associated with a 50% reduction in Lp(a) levels in short term.