ÖZET
Dünya nüfusunun ve istenmeyen gebelik oranlarının giderek artması, dünya çapında majör bir halk sağlığı sorunudur. Dünya nüfusu günümüzde 6,8 milyara kadar ulaşmıştır ve her 12 yılda bir de 1 milyar daha artmaktadır. Dünya çapında her yıl 80 milyon kadının plansız veya istenmeyen gebelikle karşı karşıya geldiği ve bu gebeliklerin de 45 milyon kadarının istemli olarak sonlandırıldığı tahmin edilmektedir. Bu kadınların çoğunluğunun da bir kontraseptif yöntem kullandığı bilinmektedir. Bütün bu bilgiler istenmeyen gebelikten korunmak konusunda alternatif bir kontraseptif yönteme kesinlikle ihtiyaç olduğu anlamına gelmektedir. Bu konuda iyi bir aday yöntem olan immünokontrasepsiyonda ana prensip, istenmeyen gebeliğe karşı korunmak için immün sistemi kullanmaktır. Kontraseptif aşı geliştirilmesi için 1900'lü yıllardan beri çok sayıda hedef seçilmiştir ve kullanılmaktadır. Seçilen hedeflere göre kontraseptif aşılar üç ana gruba ayrılabilirler. İlk grupta yer alan GnRH, FSH ve LH aşıları gamet üretimini inhibe ederler; ikinci grup gamet fonksiyonlarını bozan aşılardır, antisperm ve zona pellucida aşıları bu gruptadır; üçüncü grup aşılar ise fertilizasyon sonrası hCG'yi bloke eder. hCG'yi hedef alan aşılar kadında Faz 1 ve Faz 2 çalışmalara ulaştığı ve cesaret verici sonuçlar alındığı halde, kontraseptif aşıların insan kullanımı kısa vadede mümkün gözükmemektedir. Kontraseptif aşıların majör problemlerinden biri, immün yanıtın bireyler arasında çok geniş varyasyonlar göstermesidir. Gelecekte genomiks, proteomiks ve immünolojideki gelişmelerle birlikte daha spesifik hedefler ve daha güçlü aşılar geliştirilebilecektir. Bu makalenin amacı, kontraseptif aşı çalışmaları ile ilgili geçmişten günümüze edinilen bilgilerin derlenip özetlenmesidir.

ABSTRACT
The population growth and unintended pregnancies are major public health issues worldwide. The world population has exceeded 6.8 billion and is increasing by 1 billion every 12 years. An estimated 80 million women have unintended or unwanted pregnancies worldwide annually and 45 million of these end in abortion. Most of these women use some type of contraceptive. All of these means there is an absolute need for an alternative form of contraceptive. Basic principle of immunocontraception is using the immune system to provide protection against an unwanted pregnancy. Since the 1900s, several antigens have been used as target for developing contraceptive vaccines. According to the targets, contraceptive vaccines can be categorized into three groups. First group GnRH, FSH,LH based vaccines inhibits production of gametes; the second group antisperm and zona pellucida based vaccines, impairs gamete outcome and the third group blocks the human chorionic gonadotropin (hCG) after fertilization. Although the vaccines targeted hCG that has undergone phase 1 and phase 2 clinical trials in women as a contraceptive vaccines with the encouraging results; nevertheless immunocontraception for the human use will not be available in the near future. One of the major challenges for the contraceptive vaccines is inter-individual wide variation of the immune response. In the future, in relation to progress in the field of genomics, proteomics and immunology; more specific targets and more potent vaccines will be developed. The aim of this article is to review and summarise past and present knowledge about contraceptive vaccines researchs.