ÖZET
Amaç: Endometrium damar duvar kalınlığındaki değişikliklerin menstruel siklus fazları, erken gebelik, molar gebelik, ektopik gebelik ve postmenopozal endometrium ile ilişkilisini incelemek. Çalışmanın Yapıldığı Yer: Ankara Numune Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği ile Patoloji Bölümü, Ankara. Materyel ve Metod: 30 proliferatif faz, 20 sekretuar faz., 20 postmenopozal dönem, 30 erken gebelik, 20 ektopik gebelik, 5 molar gebelik olmak üzere çalışmaya 125 olgu dahil edildi. Bu hastalardan alınan endometrial Materyeller histopatolojik olarak incelendi ve damar duvar kalınlıkları derecelendirildi (0, +, ++, +++). Bulgular: Proliferatif endometrium ve postmenopozal endometrium damar duvar kalınlıklarının çoğunluğunu grade 0 ve grade +, sekretuar faz, ektopik gebelik, molar gebeliklerde grade + ve ++ hakimdi. Grade +++ ise yalnızca erken gebelikte izlendi. Endometrium damar duvar kalınlığı gravida ile karşılaştırıldı ve primigravid olgularda damar duvar kalınlığının anlamlı bir şekilde daha fazla olduğu bulundu. Sonuç: Değişik fazlarda endometrium damar duvar kalınlığı derecelerinin saptanması siklus fazının belirlenmesinde, koryon villusu ve trofoblastik hücrelerin görülemediği durumlarda erken gebelik tanısının konulmasında destekleyici bir bulgudur.

ABSTRACT
Objective: Investigating the relationship of changes in thickness of endometrial vessel wall with menstrual cyclic phases, early pregnancy, molar pregnancy, ectopic pregnancy, and with postmenopausel endometrium. Institution: Ankara Numune Hospital Department of Obstetric and Gynecology and Department of Pathology, Ankara. Material and Method: 125 cases consisting of 30 proliferating phase, 20 secretory phase, 20 postmenopausal phase, 20 early pregnancy, 20 ectopic pregnancy, 5 molar pregnancy are included into the study. Findings: Grade 0 and grade + are predominant in vessel wall thickness of proliferating and postmenopausal endometrium. In sectretory phase, ectopic pregnancy and molar pregnancy grade +,++ are predominant. Grade +++ is seen only in early pregnancy. Thickness of endometrial vessel wall is compared with gravida and it is seen that vessel wall is significantly thicker in primigravid cases. Results: As certening the grades of endometrial vessel wall thickness in different phases is a supporting finding to determine cyclic phase and to make diagnosis of early pregnancy where chorionic villus and trophoblastic cells can not be seen.