ÖZET
Amaç: Deneysel cerrahi koyun modeli oluşturarak laparoskopik girişime uygunluğunun saptanması. Aynı zamanda laparoskopik pelvik lenf bezi diseksiyon tekniğinin operasyon süreleri ve diseke edilen lenf bezi sayılarına göre değerlendirilmesi. Gereç ve Yöntemler: Çalışma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Deneysel Cerrahi Ana Bilim Dalı Ameliyathanesinde 7 koyun üzerinde gerçekleştirilmiştir. Uygun anestezi ve cerrahi alan hazırlığı sonrasında laparoskopik yolla bilateral pelvik lenf bezi diseksiyonu yapılmıştır. Sağ taraf pelvik lenf bezi diseksiyonu laparotomik lenfadenektomi deneyimi olan tecrübeli cerrah tarafından ve sol taraf lenf bezi diseksiyonu ise lenfadenektomi deneyimi olmayan tecrübesiz cerrah tarafindan yapılmıştır. Operasyon süreleri ve disseke edilen lenf bezi sayıları kaydedilmiştir. Bulgular: Tecrübeli cerrah tarafından yapılan sağ taraf pelvik lenf bezi diseksiyonu için gereken işlem süreleri ilk altı koyun için sırasıyla 40, 45, 40, 30, 30 ve 20 dakika ve diseke edilen lenf bezi sayıları ise yine sırasıyla 0, 3, 3, 3, 4 ve 4'tür. Yedi numaralı koyun intraoperatif anestezi komplikasyonu nedeni ile kaybedilmiştir. Tecrübesiz cerrah tarafından yapılan sol taraf lenf bezi diseksiyonu için gereken işlem süreleri ise bir numaralı koyun için 60 dakika, üç, dört ve beş numaralı koyunlar için sırasıyla 30, 30 ve 20 dakika, yedi numaralı koyun için ise 30 dakikadır. Tecrübesiz cerrah bir ve üç numaralı koyundan lenf diseke edememiştir. Dört, beş ve yedi numaralı koyunlardan ise sırasıyla 3, 3 ve 4 adet lenf diseke edilmiştir. İki numaralı koyunda lenf nodu diseksiyonu esnasında gelişen pelvik venöz yaralanma ve altı numaralı koyunda gelişen anestezi komplikasyonu nedeni ile lenf bezi diseksiyonu yapılmamıştır. Sonuç: Laparotomik lenf nodu diseksiyonu tecrübesi olan ve olmayan iki cerrahın dâhil olduğu bu çalışmadan elde edilen bulgular incelendiğinde her iki grupta da laparoskopik işlem sürelerinin çalışılan hayvan sayısının artmasıyla azaldığı görülmektedir. Aynı zamanda diseke edilen lenf bezi sayısı da artmaktadır. Deneysel cerrahi koyun modeli laparoskopik lenf bezi diseksiyon eğitiminde kullanılabilecek uygun bir model gibi durmaktadır.

ABSTRACT
Objective: To perform laparoscopy and laparoscopic transperitoneal lymph node dissection by creating an experimental sheep model. And also, to examine the laparoscopic pelvic lymph node dissection by measuring the operation duration and number of dissected lymph nodes. Material and Methods: The study was performed in the operating room of Experimental Surgery Department of Ege University. The main procedure was pelvic lymphadenectomy. Right pelvic lymph nodes were dissected by an experienced operator. Left pelvic lymph nodes were dissected by a resident who does not have any experience on lymph node dissection. Operation durations and the number of dissected lymph nodes were noted. Results: Duration to complete the dissection of pelvic lymph nodes on right side by the operator were 40, 45, 40, 30, 30, and 20 minutes for the first six sheep respectively . Sheep number seven were lost because of the intra-peritoneal anesthesia complication. And also duration to complete the dissection of pelvic lymph nodes on left side by the resident were 60 minutes for the sheep number one, and 30, 30 and 20 minutes for the sheep number three, four and five, respectively, and 30 minutes for sheep number seven. There was a pelvic venous damage at the time of dissection on sheep number two and were corrected by laparotomy. Sheep number six were also lost after the complication of anesthesia. Number of lymph nodes on right side which were dissected by the operator was 0, 3, 3, 3, 4 and 4 for the first six sheep respectively. Lymph node dissection were not performed at sheep number seven because of the complication of anesthesia. No lymph nodes could have been dissected from sheep number one and three. Number of lymph nodes on left side which were dissected by the resident was 3, 3 and 4 at sheep four, five and seven, respectively. Lymph node dissection were not performed at sheep number two and six because of the complications. Conclusion: Laparoscopic procedure durations of the experienced and inexperienced surgeons decreased with elevating procedure number, whereas the number of dissected lymph nodes increased. Experimental sheep model seems to be a useful in laparoscopic pelvic lymphadenectomy education and can reduce the complication rate of laparoscopy on human.