ÖZET
Amaç: Kliniğimizde yapılan diagnostik ve operatif laparoskopi operasyonlarını literatür gözden geçirilerek morbidite ve mortalite açısından değerlendirmek. Çalışmanın yapıldığı yer: Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği, İstanbul Materyel ve Metod: Aralık 1991 ve Mayıs 1996 tarihleri arasında kliniğimizde yapılan laparoskopik girişimleri retrospektif olarak inceledik. 60 (%59) diagnostik, 14 (%14) operatif ve 28 (%27) tuba ligasyonu olmak üzere toplam 102 hastaya laparoskopik girişimde bulunuldu. Bulgular: İlk operatif laparoskopi girişimine Ocak 1994 tarihinde başladık. 1991-1994 yılları arasında 38 diagnostik laparoskopi ve 2 laparoskopik tuba ligasyonu uyguladık. 1994 yılından günümüze kadar ise 22 diagnostik, 14 operatif laparoskopi ve 12 laparoskopik tuba ligasyonu gerçekleştirdik. 1994 yılından önce operatif laparoskopi yapılamadığından, diagnostik laparoskopi uygulanan 38 hastanın 12sinde laparotomiye geçildi. Operatif laparoskopi uygulamaya başladıktan sonra sadece 2 olguda laparotomiye geçildi. Adhezyolizis, endometriozis odaklarının koterizasyonu, diatermik driling, laparoskopik uterosakral sinir ablasyonu (LUNA), myom enükleasyonu, kist sıvısı aspirasyonu ve/veya ekstirpasyonu, ektopik grosesde lineer salpingostomi ile gebelik materyalinin aspirasyonu ve salpenjektomi gibi endikasyonlarla operatif laparoskopi girişiminde bulunduk. Yorum: Diagnostik ve operatif laparoskopi operasyonları günümüzde rutin olarak yapılma haline gelmiştir. Bununla birlikte kullanımı uzmanlık gerektirir ve komplikasyonlarını bilen bir cerrahın uygulamasında yarar vardır.

ABSTRACT
Objective: To evaluate, under the view of literature, the morbidity and mortality of diagnostic and operative laparoscopic interventions performed in our clinic. Institution: Kartal Education and Research Hospital, Istanbul Materials and Methods: We retrospectively, evaluated the laparoscopic interventions which have been done in our clinic between December 1991 and May 1996. Totally 102 patients were undergone laparoscopic interventions. The 60 (59%) of the interventions were diagnostic, 14 (14%)were operative and, 28 (27%) were laparoscopic tubal ligations. Results: In our clinic, the first operative laparoscopy was performed in January 1994. Between 1991-1994, we experimented 38 diagnostic laparoscopy and 2 laparoscopic tubal ligations and; from 1994 to up to date, 22 diagnostic laparoscopy, 14 operative laparoscopy and 12 laparoscopic tubal ligations. 12 of 38 patients who were undergone diagnostic laparoscopy, required a laparotomy because we havent got any experience on operative laparoscopy before 1994. But after 1994, only 2 patients required laparotomy. We experimented 14 operative laparoscopy [adhesiolysis, coterization of endometriotic foci, diatermic drilling, laparoscopic uterine nerve ablation (LUNA), myoma enucleation, aspiration and excision of ovarian cyst, extripation of products of conception in ectopic pregnancy]. Conclusion: Diagnostic and operative laparoscopic operations has become the preferred treatment for most gynecologic conditions. However, the physicians must be expert in its application and have adequate knowledge to overcome the complications.