ÖZET
Amaç: Patogenezinin günümüzde tam olarak aydınlatılamaması, özellikle over lokalizasyonlu olanların çok düşük oranlarda maligniteye eşlik etme ihtimallerinin olması, kanama ve buna bağlı olarak gelişen sekonder değişiklikler nedeniyle tanısında zaman zaman güçlükler yaşanması, endometriozisin günümüzde ilgi odağı olmasına neden olmaktadır. Bu çalışma endometriozisin histopatolojik tanı kriterlerinin tartışılması ve eşlik eden lezyonların vurgulanması amacıyla planlandı. Çalışmanın Yapıldığı Yer: Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi Patoloji Anabilim Dalı. Materyel ve Metod: Anabilim dalımızca 1 Ocak 1987 ve 31 Aralık 1997 tarihleri arasında incelenen ve endometriozis tanısı alan 63 olgu retrospektif olarak yeniden incelendi. Bulgular: Olgularımızın 49unun (%76.2) over, 5inin (%8) tuba, 3ünün (%5) serviks, 2sinin (%4.8) umblikus, 1er tanesinin (%1.5) ise sırasıyla apendiks, bağırsak, vulva ve mesane ön yüzünde lokalize olduğu görüldü. Bunlardan over lokalizasyonlu olup birlikte tümör görülen 3 olgudan biri ile vulva lokalizasyonlu olguda endometrioid adeno karsinom, over lokalizasyonlu diğer iki olguda ise matür kistik teratom ve granüloza hücreli tümör birlikteliği tespit edildi. Sonuç: Bu veriler ışığında endometriozisin çok düşük oranlarda da olsa malignitelere eşlik edebileceği ihtimali nedeniyle özellikle over lokalizasyonlu olgularda geniş örneklemelerin yapılması ve ayırıcı tanı kriterlerinin belirlenmesi gerektiği sonucuna varıldı.

ABSTRACT
Objective: Endometriosis is taken into consideration at present by researcher because of the fact that pathogenesis of endometriosis is contraversial at present, and few malignancies are associated with endometriosis in ovary; morever, endometriosis may prove difficulty depend on the secondary changes occuring in the lesions results from bleeding and fibrosis. This study has been planned to discuss the diagnostic criteria of endometriosis and associated lesions with endometriosis on formalin fixed paraffin embedded tissue sections. Institution: In the Department of Pathology of the Medical School of Cumhuriyet University Material and Method: 63 patients were diagnosed with endometriosis between January 1987 and December 1997. These cases were reexamined by pathologists according to localization and histopathologic features. Results: According to localization, 49 cases were localizated in ovary, 5 cases were localizated in tuba, 3 cases were localizated in uterina cervix, 2 cases were localizated in umblicus, the others 4 cases were localizated in appendix, small bowel, vulva, bladder, respectively. Localizated in vulva and ovary, one each cases was determined endometrioid adenocarcinoma, localizated in ovary the others two cases were determined matur cystic teratoma and granülosa cell tumör. Conclusion: In light of this research, because especially endometriosis could be associated with few malignancies, we concluded that should be determined of differantial diagnosis criteria from histopathologic criteria and make up extensive sample in ovary localized.