ÖZET
Amaç: Gonadotropinlerin ovülasyon indüksiyonunda tek başına veya klomifen sitratla (CC) kombine kullanımı ve bunlara intrauterin inseminasyon (İUİ) eklenmesinin gebelik oranları ve tedavi komplikasyonları üzerine etkilerini incelemek. Çalışmanın Yapıldığı Yer: Dokuz Eylül Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD. Gereç ve Yöntem: İnfertilite kliniğimize başvuran ve infertilite süresi 2 yılı geçen toplam 366 çift çalışmaya dahil edildi. Standart infertilite araştırmasının ardından ovulatuar disfonksiyon, oligoastenospermi, kötü servikal faktör, açıklanamayan infertilite, polikistik over sendromu (PCOS) ve endometriozis bulunan hastalar rastgele 2 gruba ayrıldı. Olgulardan 168 çifte human menopozal gonadotropini (HMG) ile ovülasyon indüksiyonu sonrasında swim-up tekniği ile sperm preparasyonu gerçekleştirilerek İUİ uygulandı (Grup A). 198 çifte ise aynı tedavi protokolüne CC eklendi (Grup B). İUİ ovulatuar HCG dozunun ardından 24 ve 36. saatlerde olmak üzere iki kez uygulandı. Gruplar arasındaki gebelik oranları ve tedavi komplikasyonları değerlendirildi. Bulgular: Ortalama 4 tedavi siklusunda toplam 366 hastadan 82sinde (%22.4) gebelik elde edildi. Gebelik oranları açısından gruplar arasında anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Ancak HMGye CC eklenmesi HMG dozunu %26 azalttı. Gebeliklerin %18.3ü çoğul gebelikti, ve spontan abortus oranı %19.5 olarak tespit edildi. Tüm hastaların %8inde ovarian hiperstimülasyon sendromu (OHSS) gelişti. Sonuç: Oİ + İUİ ovulatuar disfonksiyon, hafif erkek faktör infertilitesi, kötü servikal mukus, PCOS, endometriosis ve açıklanamayan infertilite olgularında 3-6 siklus uygulandığında ortalama %22.4 gebelik elde edilebilir. HMGye CC eklenmesi tedavi maliyetini azaltırken gebelik oranını değiştirmez.

ABSTRACT
Objective: The purpose of this study is to examine the effect of ovulation induction with gonadotropins alone or in combi-nation with clomiphene citrate and the effect of intrauterine insemination on pregnancy rates and treatment complica-tions. Setting: Dokuz Eylül University Faculty of Medicine Department of Obstetrics and Gynecology. Material and Method: Three hundred sixty six couples with infertility of more than 2 years attending to our infertility clinic were enrolled for the study. After standard infertility diagnostic work-up, patients with ovulatory dysfunction, oligoasthenospermia, poor cervical factor, unexplained in-fertility, PCOS and endometriosis were randomly assigned to 2 groups. One hundred sixty eight couples received ovu-lation induction with HMG and IUI with semen prepared by swim-up technique (Group A). Group B consisted of 198 couples and had the same protocol with additional CC, on days 5-9. All patients had 2 IUIs, 24 and 36 hours after in-jection of ovulatory HCG dose. Results: With a mean of four treatment cycles, 82 (%22.4) preg-nancies were achieved. The pregnancy rates were not sig-nificantly different between the groups (p>0.05). Addition of CC decreased the HMG dose by 26%. Multiple preg-nancy and spontaneous abortion rates were 18.3% and 19.5%, respectively. OHSS developed in 8% of patients. Conclusion: OI +IUI when applied to patients with ovulatory dysfunction, mild male factor infertility, poor cervical fac-tor, PCOS, endometriosis and unexplained infertility, achieves a pregnancy rate of 22.4% for up to 3 to 6 cycles. Addition of CC to HMG decreases the cost without affect-ing the pregnancy rate.