ÖZET
Amaç: İntra uterin gelişme geriliği (IUGR) yaratılan ratlarda fetus böbrek ve karaciğerinde ortaya çıkabilecek ultrastrüktürel değişikliklerin araştırılması. Gereç ve Yöntem: Gebeliğin 18. gününde laparotomiyi takiben Sprague Dawley tipi 10 gebe rat, intrauterin gelişme geriliği yaratacak şekilde Wigglesworthün tarifine uygun olarak unilateral arteria uterina ligasyonuna tabi tutuldu. Gebeliğin 20-21. gününde, histerotomi sonrası her fetüsün beyin, karaciğer ve böbrekleri tam olarak çıkartılarak tartıldı. Karaciğer ve böbrek biyopsileri %2,5luk glutaralaldehit solüsyonunda (pH: 7.4) fikse edildikten sonra %1lik OsO4 ile postfiksasyonu yapıldı. Dehidratasyon işlemi için artan derecedeki etanol serileri kullanıldı, parlatma işlemi propilen oksit ile yapıldıktan sonra Araldit Cy-212ye dokular gömüldü ve elektron mikroskobunda ultrastrüktürel olarak incelendi. Ligasyon yapılan ve yapılmayan taraf değerleri birbirleri ile karşılaştırıldı. Bulgular: Bağlanmış taraftaki fetuslarda kontrol grubuna oranla ortalama vücut, karaciğer ve böbrek ağırlıkları azalmış; ortalama beyin ağırlıkları ise artmış olarak bulundu. Deney grubuna ait böbrek dokularının incelemesinde, glomerüler bazal membran kontrol grubu ile karşılaştırıldığında daha ince olarak gözlendi. Podositler yer yer silikleşmiş ya da birbirleriyle birleşerek daha geniş yüzeyler oluşturmuş durumdaydı. Birbiriyle birleşen bu podositlerin sitoplazmik içeriğinde oldukça geniş vakuolizasyonlar gözlendi. Bugeniş ve eritrositlerle dolu olduğu gözlendi. Deney grubuna ait karaciğer örneklerinde hepatositlerde ilk göze çarpan özellik yer yer mitokondrial dejenerasyonların bulunmasıydı. Granüllü endoplazmik retikülüm tubulusları kontrol grubuna göre oldukça genişlemiş idi ve içlerinde yoğun madde birikimi görüldü. Ayrıca hepatositlerin çekirdekleri kontrol grubu hepatosit çekirdeklerine oranla daha kromatik olarak izlendi. Sonuç: IUGR yaratılan rat fetüslerinde karaciğer ve böbrekte dolaşım bozukluğuna bağlı ağırlıklarda azalma ile birlikte elektron mikroskopta incelendiğinde ultrastrüktürel yapıda değişikliklerin olduğu gözlenmiştir.

ABSTRACT
Objective: To investigate the effects of unilateral uterine artery ligation on ultrastructural architechture of kidneys and livers of fetuses in pregnant rats. Methods: Unilateral uterine artery ligation was done on the 18th day of the pregnancy in 10 pregnant rats (Sprague Dawley) according to Wigglesworths approach. After hysterotomy at 20-21th day of gestation, fetal height, weights of the body, brain, liver and kidneys were measured. After fixation with 2.5% of glutaraldehyde solution, kidney and liver tissues were postfixationed with 1% of OsO4. Ethanol series were used in increasing degrees for dehydratation procedure. After polishing procedure was done with propylene oxide, tissues were buried in Araldit Cy-212 and were evaluated ultrastructurally in electron microscopy. The results of the ligated and unligated sides were compared. Results: While mean body, liver and kidney weights of the fetuses of the ligated side were all found reduced, mean brain weight was found increased than those of control fetuses. While investigation of kidney tissues, glumerular basement membrane was observed thinner than those of control group. Podocyts were indistinct or combined to be formed extensive surface with focal distribution. Intracytoplasmic vacuolasition was observed in coalesced podocytes. The lumens of glomerular capillars were wide and fullfil with erythrocytes in this group. In liver samples of experimental group, the first impression of characteristics were occasional mitocondrial degeneration. Rough endoplasmic reticulum tubulus were wider than those of control group and dense deposits were observed within it. Furthermore hepatocytes nucleolus were more chromatical then those of controls. Conclusions: In artificially defective uteroplacental circulakidneys were affected negatively and some ultrastructural changes were observed in electron microscopy.