ÖZET
Amaç: Kliniğimizde yapılan obstetrik ve jinekolojik ameliyatlardaki mesane ve üreter yaralanmalarını tespit ederek bu komplikasyonların önlenebilirliğini tartışmak. Çalışmanın Yapıldığı Yer: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, KAYSERİ. Materyal ve Metod: 1990-1999 yılları arasında yapılan sezaryen (C/S), total abdominal histerektomi (TAH), subtotal histerektomi, vajinal histerektomi, laparoskopi asiste vajinal histerektomi (LAVH) ve diğer jinekolojik ameliyatlar sırasında ve sonrasında üriner sistem yaralanması tanısı konulan hastalar saptandı. Vakalara ait bilgiler kadın hastalıkları ve doğum ve üroloji kliniklerinin dosya ve bilgisayar kayıtlarından elde edildi. Bulgular: 6347 jinekolojik ve obstetrik ameliyat retrospektif olarak araştırıldı. Onsekiz olguda 20 üriner sistem yaralanması saptandı. Bunlar 10 mesane yaralanması, 4 vezikovajinal fistül, 3 üreterovajinal fistül, 2 üreter kesilmesi ve 1 üreter bağlanmasıydı. Majör jinekolojik ameliyatlardaki yaralanma oranı %1.2, C/S ameliyatlarında %0.06 idi. Sonuç: Jinekolojik ve obstetrik ameliyatların tümünde üriner sistem hasarı görülebilmektedir. Kanser, endometriozis, adezyon, büyük pelvik kitle ve iri myomlar bizim olgularımızda da görüldüğü gibi komplikasyon riskini artırmaktadır. Cerrahi tekniklerin usulüne uygun ve titizlikle uygulanması bu komplikasyonları azaltacaktır. Üriner sistem yaralanmalarını erken dönemde gösterebilen tanı yöntemlerine ihtiyaç vardır.

ABSTRACT
Objective: To determine the bladder and ureter injuries during obstetric and gynecologic operations and to discuss the preventive measures against these complications. Institution: Erciyes Unıversity Faculty of Medicine, Department of Gynecology and Obstetrics, KAYSERİ Materials and Methods: Patients with urinary system injury which occured during or after caeserian section, total abdominal hysterectomy, vaginal hysterectomy, laparocopy assisted vaginal hysterectomy, and other gynecologic operations between 1990 and 1999 were included in the study. Data were obtained from patient records and computer files of Obstetrics, Gynecology and Urology clinics. Result: 6347 gynecologic and obstetric operations were investigated retrospectively. Twenty injuries were determined in 18 cases. These consisted, 10 bladder injuries, 4 vesicovaginal fıstulae, 3 ureterovaginal fıstulae, 2 ureter incision and 1 ureter ligation. Injury rate was 1.2 % in major gynecologic operations, and 0.06 % in cesarean section. Conclusion: Urinary system injuries can occur during all gynecologic and obstetric operations. Cancer, endometriosis, adhesions, large pelvic mass and an enlarged uterus increase the risk for complications. Meticulous and appropriate surgical technique will decrease these complications. New methods for early diagnosis of urinary system injuries are needed.