ÖZET
Amaç: Bu çalışma postmenapozal kadınlarda östrojen replasman tedavisinin cilt kalınlığı üzerine olan etkilerini değerlendirmek üzere yapıldı. Çalışmanın Yapıldığı Yer: GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği, İstanbul. Materyal ve Metod: 12 ay boyunca östrojen replasman tedavisi gören 25, kontrol grubu olmak üzere de östrojen kullanmayan 25, toplam 50 postmenapozal kadın çalışmaya dahil edildi. Çalışmanın başlangıç, 6. ncı ve 12. nci aylarında her iki grupta ultrasonografik olarak cilt kalınlığı ölçüldü. Histolojik değişiklikler ise, cilt biopsileri ile çalışmanın başlangıcında ve tedavinin 12. nci ayında değerlendirildi. Yaşam kalitesindeki değişiklikler ise, her muayenede tesbit edilerek değerlendirildi. Bulgular: 12 aylık östrojen replasman tedavisi gören hastalarda, tedavinin sonunda sağ büyük trokanter hizasından yapılan ultrasonografiler ile cilt kalınlığında anlamlı bir artış izlendi. Bu sonuç alınan cilt biopsileri ile de desteklendi. Kontrol grubunda ise anlamlı bir farklılık izlenmedi. Östrojen kullanan grupta kontrol grubuna nazaran yaşam kalitesinde de iyileşme saptandı. Sonuç: Alınan sonuçlar ile, östrojen replasman tedavisinin diğer sistemler üzerine olan olumlu etkilerinin benzeri cilt üzerinde de görüldü.

ABSTRACT
Objective: This study was done to assess the effects of estrogen replacement therapy on skin thickness in postmenopausal women. Institution: Gülhane Military Medical Academy, Clinic of Gynecology and Obstetrics, Istanbul. Materials and Methods: 50 postmenopausal women as 25 of them receiving estrogen replacement therapy and the rest receiving no replacement therapy for twelve months were included in this study. Skin thickness was measured by ultrasonography at the beginning, 6 and 12 months of therapy. Histologic changes were evaluated by skin biopsy at baseline and after 12 months. Changes in the quality of life were evaluated by recording them at each visit. Results: The thickness of the skin determined by ultrasonography, and of dermis determined by skin biopsy, increased significantly as a result of estrogen replacement therapy for 12 months. No statistically significant difference was observed in the control population. Quality of life was reported to be improved in women treated with estrogen compared with those in the control group. Conclusion: The beneficial effects of estrogen replacement therapy on skin as well as the other systems have been determined with these results.