ÖZET
Amaç: İntrauterin inseminasyon (İUİ) öncesinde uygulanan laparoskopi operasyonunun gebelik sonuçlarına olan etkisini belirlemektir. Gereç ve Yöntemler: İUİ işlemi uygulanan 213 hasta retrospektif olarak incelendi. İUİ işlemine geçilmeden önce laparoskopi operasyonu uygulanan 109 hasta laparoskopi grubunu, 104 hasta ise kontrol grubunu oluşturdu. İUİ siklusları sonrasında her iki grubun siklus başına ve toplam gebelik oranları karşılaştırıldı. Bulgular: Laparoskopi operasyonu uygulanan hastaların 74 (%67,9)'ünde pelvik patoloji saptanırken, 35 (%32,1)'inde normal genital bulgular saptandı. En yaygın olarak saptanan lezyonlar %33,1 oranında endometriyoz ve %11,9 oranında pelvik adezyonlardı. Her iki grubun yaş ortalamaları, infertilite tipleri, infertilite süreleri, ortalama progresif sperm sayıları, bazal folikül stimülan hormon, luteinizan hormon ve östradiol seviyeleri karşılaştırıldığında anlamlı farklılık saptanmadı. Her siklus, gebelik oranları açısından kendi içinde karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (1. siklus, p=0,297; 2. siklus, p=0,226; 3. siklus, p=0,196). İki İUİ uygulaması sonrasında laparoskopi grubunda %28,2, kontrol grubunda %18,3; üç İUİ uygulaması sonrasında laparoskopi grubunda %38,1, kontrol grubunda %22,4 kümülatif gebelik oranları elde edildi. İki İUİ sonrasında laparoskopi grubunda kümülatif gebelik oranı kontrol grubuna göre daha fazla olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildi (p=0,091). Üç İUİ sonrasındaki kümülatif gebelik oranı ise istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0,013). Sonuç: İUİ işlemine geçilmeden önce uygulanacak laparoskopi operasyonuyla infertiliteye neden olabilecek patolojiler düzeltilerek kümülatif gebelik oranları artırılabilmektedir. Ancak, laparoskopi işleminden fayda görebilecek hasta populasyonunun belirlenebilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

ABSTRACT
Objective: To determine the effect of laparoscopy operation performed before intraute- rine insemination (IUI) on the pregnancy rates. Material and Methods: Two hundred and thirteen patients who underwent IUI were retrospectively investigated. One hundred and nine patients who had laparoscopy operation before IUI were constituted the laparoscopy group and 104 were constituted the control group. Pregnancy rates for each cycle and cumulative pregnancy rates of both groups were compared after IUI cycles. Results: Among patients underwent laparoscopy operation, 74 (67.9%) had pelvic pathologies and 35 (32.1%) had normal genital findings. Mostly encountered lesions were endometriosis with a rate of 33.1% and pelvic adhesions with a rate of 11.9%. No significant differences were found among groups in terms of mean age, infertility type, infertility duration, mean progressive sperm count, basal follicle stimulating hormone, luteinizing hormone and estradiol levels. Pregnancy rates of each cycle were not significantly different between two groups (1. cycle, p=0.297; 2. cycle, p=0.226; 3. cycle, p=0.196). Cumulative pregnancy rates were 28.2% in laparoscopy and 18.3% in control group after two IUI cycles and 38.1% and 22.4% in laparoscopy and control group, respectively after three IUI cycles. After two IUI cycles cumulative pregnancy rate in laparoscopy group was higher than control group, but this was not statistically significant (p=0.091). Cumulative pregnancy rate after three IUI cycles was statistically significant (p=0.013). Conclusion: Laparoscopy operation before IUI may increase cumulative pregnancy rates by correcting pathologies causing infertility. However, further studies are needed to determine patient population in whom laparoscopy would be useful.