ÖZET
Amaç: Tibolone kullanan kadınlarda hormon replasman tedavisinin çeşitli klinik oküler parametreler ve konjonktival mukozanın sitolojik indeksleri üzerindeki etkisini araştırmak. Materyel ve Metod: Bu prospektif çalışmada 2,5 mg/gün sürekli tibolone kullanan 26 kadının temporal konjonktivasından 3 aylık tedavi öncesinde ve sonrasında mukozal smear aldık. Bu smearlerde sitoloji skorlaması yapıldı. Ek olarak oküler semptomatoloji dolduruldu ve gözyaşı fonksiyonları Schirmer, Rose Bengal ve Gözyaşı kırılma zamanı tayiniyle değerlendiridi. Bulgular: Tedavi öncesi ve sonrası konjonktival sitoloji skorlarında istatistiksel anlamlı bir fark bulamadık fakat gözyaşı miktar ve kalitesini ilgilendiren testlerde belirgin düzelme sağlandığı görüldü (p<0.05). Ayrıca oküler semptomlarda da iyileşme tespit edildi (p<0.05). Sonuç: Verilerimiz tibolone ile yapılan hormon replasman tedavisinin oküler yüzey üzerine pozitif etkileri olduğunu, gözyaşı üretimini artırdığını ve göz semptomatolojisini düzelttiğini desteklemektedir.

ABSTRACT
Objective: To evaluate the effect of hormone replacement therapy on various clinical ocular parameters and cytological indices of conjunctival mucosa in women using tibolone. Materials and Methods: In this prospective study, we took mucosal smears from the temporal conjunctiva of 26 postmenopausal women using tibolone before and at the end of third month of therapy. After fixation and Papanicolaou staining, cytology scores for each specimen based on the differential morphology were observed. In addition, ocular symptomatology were recorded and tear functions were evaluated by using Schirmers, Rose Bengals and Tear Break-up Time tests. Data were analysed using the Wilcoxon matched pairs rank sum test. Results: We did not find a difference in cytology scores before and after therapy with tibolone but the tests related to amount and functions of tear showed a significant difference with therapy (p<0.05) and symptomatology related to eye complaints decreased significantly (p<0.05). Conclusion: Our data support that hormone replacement therapy with tibolone has positive effect on ocular surface, increases the tear production and promotes ocular symptomatology in postmenopausal women.