ÖZET
Amaç: Ratlarda unilateral total salpenjektominin 1. ve 6. ayda over histopatolojisi üzerine etkilerinin incelenmesi. Gereç ve Yöntemler: Yirmi adet erişkin, düzenli siklusa sahip Wistar Albino cinsi dişi rat, estrus fazında, rastgele 4 gruba ayrıldı. G1 (n= 5): Batın açılıp kapatılan ve 1 ay sonra sol ooferektomi yapılan grup. G2 (n= 5): Sol total salpenjektomi yapılıp 1 ay sonra sol ooferektomi yapılan grup. G3 (n= 5): Batın açılıp kapatılan ve 6 ay sonra sol ooferektomi yapılan grup. G4 (n= 5): Sol total salpenjektomi yapılıp 6 ay sonra sol ooferektomi yapılan grup. Sol over dokusu histopatolojik inceleme için %10'luk formaldehitle fikse edildi, parafin bloklara gömüldü, 4 mikrometre kalınlığında kesit alındı. Kesitler hematoksilen eozin ile boyandı. Işık mikroskopisi altında incelenen preparatlarda primordial, primer, sekonder ve tersiyer foliküller sayıldı. Hepsi toplanarak over folikül rezervi saptandı. Atretik foliküller sayıldı corpus luteum, Corpus albicans sayıldı ve toplam corpus hesaplandı. Corpus luteum içi anjiogenesiz varlığındaki gerileme incelendi. Ovaryan stromada fibrozis varlığı incelendi. Corpus luteum içi anjiogenezisdeki gerileme ve fibrozis varlığı için ordinal skala (yok=0p, var=1p, Çok var=2p) oluşturuldu. Overdeki folikül kisti sayıldı. Overdeki folikül kisti için ayrıca nominal skala (makroskobik olarak yok=0p, var=1p) oluşturuldu. G1-G2 ile G3-G4 ile karşılaştırıldı (yaş karşılaştırmalı gruplar). Ordinal veriler için Mann Whitney U testi, nominal veriler için X2 testleri kullanıldı. p<0.05 anlamlı kabul edildi. Bulgular: G1-G2 ile, G3-G4 ile karşılaştırıldığında Corpus luteum içi anjiogenezisdeki gerileme G2 ve G4'de anlamlı olarak düşük (p< 0.05, Mann Whitney U test), atretik folikül sayısı ve ovaryan stromada fibrozis gelişimi anlamlı olarak yüksek (p< 0.05, Mann Whitney U test) bulundu. G2'de sekonder folikül sayısı G1'e göre anlamlı olarak düşük (p< 0.05, Mann Whitney U test) bulundu. G4'te 4 ratta (%80) makroskobik folikül kisti tespit edildi (p< 0.05, X2 test). Diğer değerler benzer bulundu (p >0.05, Mann Whitney U test). Sonuç: Sol total salpenjektomi 1. ve 6. aylarda Corpus luteum içi anjiogenezisdeki gerilemeyi azaltmakta, atretik folikül ve ovaryan stromada fibrozis gelişimini artırmaktadır. 6. ayda overde yüksek oranda (%80) makroskobik folikül kist gelişimine neden olmaktadır. Total salpenjektomi gerek erken gerekse geç dönemde over üzerine olumsuz etki yapabilir.

ABSTRACT
Objective: The study is performed to evaluate the effect of total salpingectomy on ovarian histopathology at1th and 6th month. Material and Methods: Adult 20 Winstar albino rats at eusrous phase divided into 4 groups randomly. G1 (n= 5): Only laparatomy and 1 month later left oopherectomy group. G2 (n= 5): Left total salpingectomy and 1 month later left oopherectomy group. G3 (n= 5): Only laparatomy and 6 months later left oopherectomy group. G4 (n= 5): Left total salpengectomy and 6 months later left oopherectomy group Left ovary tissue fixed by 10% formaldehyde for histopathologic examination, embedded into paraffin block, sliced at 4 micrometer thickness and stained by hemotoxilen eosin. Primary, secondary and tertiary follicles counted under light microscope. Ovarian reserve determined by sum of all. Atretic follicles, corpous luteum, corpous albicans and total corpous counted. Regression of angiogenesis in courpus luteum evaluated. Fibrosis at ovarian stroma also evaluated. Ordinal scale done for regression of angiogenesis in corpous luteum and fibrosis at ovarian stroma (none= 0p, present= 1p, markedly present= 2p). Ovarian follicle cysts counted and another nominal scale done for that (macroscopically none= 0p, present= 1p). Comparison done between G1 and G2 also between G3 and G4 (age compariable groups). Mann Witney U test used for ordinal data, X2 test used for nominal datas. P<0.05 accepted as statistically meaningful. Results: Angiogenesis regression in corpous luteum was significantly lower, atretic follicle count and ovarian sromal fibrosis were significantly higher at G2 and G4 when compared with G1-G2 and G3-G4 (p< 0.05, Mann Whitney U test). Secondary follicle count was significantly lower at G2 than G1 (p< 0.05, Mann Whitney U test). Four rats (80%) developed macroscopic follicle cysts determined at G4 (p> 0.05, X2 test). The other parameters were similiar (p> 0.05, Mann Whitney U test). Conclusion: Left total salpingectomy decreases the angiogenesis regression in corpous luteum at 1. and 6. months and increases the ovarian stromal fibrosis. This surgical operation lead macroscopic ovarian cysts at high rates (80%). Total salpengectomy has negative effect on ovary at both early and late terms.